Op schooluitje naar de maan

De ruimtereis van de Windas-leerlingen vond plaats in de koepel van een reizend planetarium die speciaal voor deze gelegenheid werd opgeblazen in de gymzaal. De kinderen kregen er een gastles over het zonnestelsel en wat voor plaats de aarde hierin inneemt. Wessel van Kralingen, leerkracht van groep 7b, organiseerde het bezoek. Als NKC-coördinator heeft hij binnen de school een voortrekkersrol als het gaat om het Nederlands Kennis Curriculum. Dat houdt onder andere in dat hij zijn collega’s helpt om een weg te vinden in alle hulpmiddelen en informatiebronnen die beschikbaar zijn. Daarnaast ondersteunt hij in het regelwerk, zoals het organiseren van de genoemde gastlessen.

Het Windas is een van de Primo-scholen die meedoet aan de pilot van het Nederlands Kennis Curriculum. Uitgangspunt van het NKC is dat een gedegen kennisbasis een van de belangrijkste voorwaarden is voor een goede en kansrijke ontwikkeling van kinderen. Volgens de initiatiefnemers (waar Primo Schiedam er een van is) wordt kennis op dit moment te versnipperd aangeboden in het basisonderwijs. En dat terwijl onderzoek uitwijst dat kennis veel beter beklijft als kinderen verbanden zien. Het doel van het NKC is om die situatie te veranderen. Het geeft leerkrachten het gereedschap om kennisoverdracht op een samenhangende manier aan te pakken. Dus niet meer aan de hand van verschillende methodes, zoals dat nu gebeurt, maar door als team samen de lessen te ontwikkelen.

Wessel: “Dat begint allemaal met een ‘big idea’, een groot concept dat je gebruikt om bij je leerlingen hun kennis over de wereld te vergroten. Alle groepen werken met hetzelfde thema en er zijn heldere doelen per leerjaar. Daardoor kun je uiteindelijk (als NKC volledig is geïmplementeerd) goed voortbouwen op de kennis die de kinderen eerder al hebben opgedaan. Zo maken onze kleuters nu kennis met de aarde, de zon en het zonnestelsel. Zijn de groepen 5-6 bezig met hoe de aarde is opgebouwd en heb ik mij met groep 7 vooral verdiept in het klimaat, biotopen, ecosystemen en de voortplanting van planten en dieren.”

Alles wat we doen, delen we met elkaar

“Ons eigen bestuur, Stichting Primo Schiedam, is een van de initiatiefnemers van het NKC en een aantal Primo-collega’s schrijft mee aan het curriculum. Die ontwikkeling loopt nu drie jaar en is al heel ver. Vorig schooljaar namen wij als Windas al deel aan de pilot. We volgden toen met het team een driedaagse training. Die eerste keer was het echt nog zoeken. Ik merk dat het dit jaar al een stuk vlotter gaat. Ons doel is om komende jaren onze methodes voor wereldoriëntatie uit te faseren en helemaal over te gaan op het NKC. We starten voorlopig met twee thema’s per leerjaar, dat worden er uiteindelijk zes.

Voor dit tweede thema hebben we de periode kerst tot de voorjaarsvakantie genomen om alles uit te werken. Dat begon met het clusteren van de doelen. Die lopen uiteen van vakinhoudelijke doelen tot doelen voor kunstzinnige oriëntatie. Binnen de leerteams hebben we het werk verdeeld en zijn we aan de slag gegaan. Sommigen van ons werken samen aan lessen, anderen doen het alleen. Maar alles wat we hebben uitgewerkt, delen we met elkaar. Ook nu we bezig zijn met de uitvoering.

Natuurlijk gaat het nog steeds met vallen en opstaan. Ook blijft het een hartstikke tijdrovende klus om zelf de lessen te ontwikkelen. Maar binnen ons taakbeleid is hier rekening mee gehouden. Op deze manier zullen we er langzaam in meegroeien. En over twee jaar komt dit thema weer terug. Dan hebben we er als het goed is minder werk aan, omdat je veel al hebt voorbereid. Als alle thema’s staan, zit het werk vooral in het onderhouden en verbeteren van de lessen.”

Je maakt zelf het onderwijs

“Het mooie van het NKC is dat de leerkracht de baas is. Je maakt zelf het onderwijs. Voor mij is dat een uitlaatklep. Ik geef de lessen met zoveel plezier. Je wordt uitgedaagd om meer manieren te bedenken om kennis zo goed mogelijk over te brengen aan de kinderen. Bij een methode ben je geneigd om gewoon te volgen wat er in het boek beschreven staat. Nu haal ik er zelf veel meer bij. Zo leende ik bijvoorbeeld een geleedpotige van een bevriende bioloog, zodat ik het daar met de kinderen over kon hebben. Ik haalde insecten de klas in en we ontleedden bloemen in de klas. Bij andere collega’s hangt het lokaal vol met door de kinderen geschilderde zonnestelsels. Een andere collega gebruikte het plafond om daar een eigen planetarium aan op te hangen. Zo gebruiken we de lokalen ook steeds meer als didactisch hulpmiddel.

Je kunt de informatie zoveel rijker wegzetten, dat is goud. Onderwerpen gaan meer leven. De kinderen zijn betrokken en nieuwsgierig. Ze stellen veel vragen en zijn zoveel meer geïnteresseerd. En niet alleen de kinderen, ook de leerkrachten. Ik merk aan de foto’s en verhalen hoezeer het leeft door heel de school.”