Leuk Leren Lezen
Het project Leuk Leren Lezen gaat al bijna het derde jaar in. In die tijd heeft er min of meer een omslag in denken plaatsgevonden met betrekking tot het vak Begrijpend Lezen, niet alleen door het project maar ook door de opmars van een methodiek onder de naam Close Reading. Ook de uitzending van Arjan Lubach van een paar weken geleden heeft in onderwijsland genoeg losgemaakt. Drie decennia Begrijpend Lezen heeft niets opgeleverd maar met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid meer kwaad dan goed gedaan.
Door: Betty van Dam, neerlandicus & projectleider, Stichting Primo Schiedam
Ontlezing
Naar aanleiding van het laatste Pisa onderzoek bleken we weer verder de polder ingezakt en werd geroepen om bibliotheken op iedere school als middel tegen de ontlezing, terwijl de meeste scholen zeker in Schiedam al jarenlang een schoolbibliotheek hebben.
Stel nu eens dat we ondanks alle inspanningen, projecten leesbevordering, schrijver in de klas et cetera toch de meeste kinderen niet aan het boeken lezen krijgen, kunnen we dan toch voorkomen dat deze kinderen straks als ongeletterden of laaggeletterden de schoolbanken verlaten?
Ik denk van wel! Als we de vaardigheid van het halen van informatie uit zakelijke teksten, deze op waarde kunnen schatten en tekstsoorten herkennen en vergelijken als een apart vak beschouwen en het literatuuronderwijs als een andere tak van sport, dan ontstaat er ruimte en hoop. Dan hoeven we in ieder geval niet meer te roepen dat ontlezing de oorzaak is van laaggeletterdheid maar kunnen we aan de slag met werkvormen en afgeronde behapbare teksten die de kinderen aankunnen, als uitdaging zien en iets van leren.
Close Reading of Begrijpend lezen?
Het grote verschil tussen Close Reading (CR) en Begrijpend Lezen (BL) is dat CR zich richt op de tekst en BL zich richt op de lezer; een soort navelstaarderij over hoe jij je als lezer gedraagt.
De term Begrijpend Lezen heeft inmiddels op de meeste scholen en in de meeste gelederen nu wel plaats gemaakt voor de term Leesbegrip omdat niet-begrijpend lezen eigenlijk geen lezen is maar verklanken; een technische vaardigheid. Lezen impliceert dat de techniek gebruikt wordt om de inhoud tot je te nemen; net als autorijden meestal bedoeld is om van A naar B te komen. Bovendien wordt Begrijpend Lezen te veel geassocieerd met de “navelstaardersmethodiek” waarvan men de buik inmiddels vol heeft.
Toepassen Close Reading
Het toepassen van Close Reading technieken is zowel geschikt voor het doorgronden van informatieve teksten als voor het bespreken van jeugdliteratuur. In het project Leuk Leren Lezen ontvangen de aangesloten scholen aangepaste Nieuwsbegripteksten op 5 niveaus met een keuze uit een van de 18 superschema’s passend bij de tekst. De leerlingen leren de tekst te schematiseren waardoor ze in de tekst moeten graven en al lezend het “geraamte” van de tekst blootleggen. Close Reading technieken gebruiken voor het bespreken van literatuur is vooral gericht op het doorgronden van bedoeling van de schrijver en de technieken die de schrijver gebruikt waardoor je in het verhaal getrokken wordt maar ook wat je leert uit wat je leest. In de kleuterbouw is deze vaardigheid meestal goed ontwikkeld door het interactief voorlezen. Om dit goed te kunnen in de midden/bovenbouw moet je als leerkracht toch wel een zekere affiniteit hebben met het lezen en literatuur. Misschien is het goed dat er naast vakleerkrachten muziek en gymnastiek ook vakleerkrachten jeugdliteratuur worden ingezet want om enthousiast te maken voor lezen is het handig dat je zelf ook een lezer bent en het vuurtje aan kan steken. Hierover is een mooi artikel verschenen van Karin van de Mortel:
De lezende leerkracht en de leerkracht die leesonderwijs geeft.
Weer iets om over na te denken in de PLG Lezen!
Wist je dat Betty ook podcasts en filmpjes maakt over lezen?
Kijk op primoacademie online en zoek op ‘close reading’.
Podcasts via Spotify te beluisteren of via https://lnkd.in/gP-QjU9
[/bs_col]
[/bs_row]
