Een warm bad voor stagiairs en starters
Maaike van Berkel staat drie dagen per week voor de klas in groep 8 van De Taaltuin en is op dinsdag bezig met haar taken als schoolopleider en coach. Ze vindt voor de klas staan superleuk, maar geniet minstens net zoveel van het begeleiden en coachen van studenten en starters. Vanaf volgend schooljaar houdt ze zelfs twee dagen bezig met begeleiderstaken. Op haar school en binnen Primo is veel aandacht voor het opleiden van nieuwe mensen. Maaike zorgt dat dat zo goed mogelijk gebeurt en dat studenten én collega’s de ondersteuning krijgen die ze nodig hebben.
door de redactie
Maaike: “Mijn taken als schoolopleider zijn het begeleiden van starters en de mensen die nog in opleiding zijn. Bij ons op school hebben we studenten van Hogeschool Rotterdam, van de opleiding voor onderwijsondersteuner, en we hebben mensen die studeren voor leerkracht op Inholland Rotterdam. Daarnaast help ik de startende leerkrachten: ik kijk af en toe eens mee, ik ga met ze in gesprek, vooral over waar behoefte is aan is qua extra begeleiding. Ook voor collega’s die een stagiair hebben – zij zijn opgeleid tot werkplekbegeleider – sta ik klaar.”
Samen opleiden
“We willen studenten het beste bieden,” vertelt Maaike. Daarom heeft zij regelmatig contact met de instituutopleider (IO’er) van de hogeschool. Dat komt voort uit het BOSS-traject (Beter opleiden in Samenhang en Synergie, zie kader). Met de IO’er heeft Maaike gesprekken om het studieproces van de studenten op haar school te begeleiden. Daardoor kan er snel geschakeld worden en is de hogeschool op de hoogte van hoe het met de studenten gaat, waar ze tegenaan lopen en wanneer extra begeleiding nodig is. Het doel is ‘samen opleiden’. “En dat kan alleen als verschillende organisaties en instanties samenwerken. Dan heb je alle studenten goed in beeld en kan er bijtijds aan de bel getrokken worden.” Als er iets niet lekker loopt, neemt Maaike contact op met de IO’er. “Die korte lijntjes zijn het belangrijkst voor het samen opleiden.”
Overleg
Binnen Primo komen alle schoolopleiders minimaal vier keer per jaar samen om het te hebben over opdrachten vanuit de hogeschool. Daarnaast hebben ze het over de vaste agendapunten als intervisie en panelgesprekken die op iedere school weer anders worden ingericht. “Iedere school is uniek, doet het op de manier die het best past binnen de organisatie, maar je hebt heel veel raakvlakken waar je samen goed over kunt praten. En dan kun je soms ook elkaars aanpak gebruiken. Want waarom zou je het wiel uitvinden als dat er al is?”
Behouden
Ook over de stap na de stage wordt binnen Primo nagedacht. Want als studenten eenmaal opgeleid zijn, zou het mooi zijn om ze ook voor Primo te behouden. Nu is het nog zo dat een student na een stagejaar teruggaat naar het stagebureau en op een andere school wordt geplaatst. “Het zou leuk zijn als we konden zeggen: ‘ik heb hier een student die daar en daar goed in is, waar hebben we daar de beste plek voor’. Dat studenten al hun stages binnen Primo lopen en dan uiteindelijk ook blijven werken op de school die het best bij hen past. Zeker als ze naar de LIO-stage (Leraar In Opleiding, het laatste stagejaar, red.) gaan, dan is het fijn als je zo’n LIO’er ook echt binnen Primo kan houden (lees ook het interview met Sarah, red.). Op dezelfde school, als er formatieruimte is, of op een andere Primo-school. Doordat wij als schoolopleiders met elkaar contact hebben, weten we van elkaar waar plek is en wie daar zou passen.”
‘Als iemand zijn of haar diploma heeft, dan begint het pas.’
Oja-moment
“Bij alle studenten zie je dat ze genieten van de reis die ze maken in hun eigen ontwikkeling. En voor iedere student geldt dat ze op een punt komen dat ze het ‘oja-moment’ hebben, het moment dat je denkt nu heb ik ’m. En wat ik vooral heel leuk vind, is dat je in de loop van de opleiding steeds meer de leerkracht gaat zien die de student gaat worden. Dat je ziet hoe ze hun eigen kwaliteiten naar buiten durven brengen binnen het lesgeven. Dan zie je de authentieke leerkracht die je wil hebben. Als ze zelf gaan ontdekken hoe leuk het is voor de klas. Het moment van ‘DIT IS HET!’ Daarom vind ik het zo mooi om de starters te mogen coachen.”
Inductietraject
Het afgelopen jaar heeft Maaike met twee collega’s gewerkt aan een ‘inductietraject’ binnen Primo. Maaike legt uit: “Als iemand zijn of haar diploma heeft, dan begint het pas. Vergelijk het met je rijbewijs, pas als je het papiertje hebt, leer je echt autorijden. In het onderwijs is dat ook zo. Daarom is het zo belangrijk dat je een starter ook in het oog houdt, begeleiding blijft geven. Anders gaat die zwemmen. Om die reden is het inductietraject gecreëerd waarbij we met vijf coaches drie jaar lang coaching bieden aan starters. Waardoor het voelt als een warm bad.” Dat inductietraject bestaat uit coachinggesprekken, bij elkaar kijken, intervisie, maar ook thematische bijeenkomsten, workshops door experts, elkaar ontmoeten, en ervaringen delen.
MUM
Maaike is heel enthousiast over de kansen die ze bij Primo krijgt om zo’n inductietraject te mogen ontwikkelen. Ze is ermee begonnen omdat ze het leuk vond en het vertrouwen kreeg van de organisatie. Met de opleidingen die ze is gaan doen, kon ze zich verder ontwikkelen. En daar wordt ook wat mee gedaan. Meer uren maken (MUM) is hierop van toepassing: “Komend schooljaar moet er veel voor de klas gebeuren, we gaan iemand intensief opleiden. Ik heb ervoor gekozen om een vaste dag te besteden aan het schoolopleider zijn, zodat ik de contacten kan hebben met de opleidingen. En daarbuiten ga ik twee keer een halve dag aan de slag als starterscoach. Daarom ga ik nog een halve dag meer werken. Zo kan ik me ontwikkelen op iets wat ik heel leuk vind, naast het nét zo leuke voor de klas staan.”
BOSS
In het programma Beter Opleiden in Samenhang en Synergie (BOSS) werken de Pabo en het Kenniscentrum Talentontwikkeling (KCTO) van Hogeschool Rotterdam (HR) en stichtingen (besturen) voor primair onderwijs samen aan het versterken, uitbreiden en verdiepen van de samenwerking. Het doel is daarbij het opzetten van een duidelijke doorlopende leerlijn tussen de Pabo HR en de basisscholen in de regio Rotterdam: van het samen opleiden van aankomende leerkrachten op de Pabo HR, naar het begeleiden van beginnende leerkrachten op scholen, naar het bijscholen en professionaliseren van ervaren leerkrachten. Speciale aandacht gaat hierbij uit naar de specifieke competenties die een leerkracht in de grootstedelijke (achterstands-)context nodig heeft.